Değerli Newroz.Com ve Kürdistan Forum okuyucuları!!!
25 Temmuz tarihinde Güney Kürdistan'da halkımız seçim sandıklarına gidiyor.
Kürdistan Başkanını, Kürdistan Parlamentosu üyelerini seçecek ve Kürdistan Anayasa halk oylamasına sunulacaktır.
Biz Newroz.Com Çalışanları olarak önümüzdeki süreçte sayfalarımızda seçime katılan güçlerin düşüncelerine yer vereceğiz.
İlk adım olarak „GORAN“ Listesnin Başkanı Nawşirwan Mustafa'nın KNN televizyonuna verdiği söyleşiyi yayınlıyoruz.
Aso Zagrosi
KNN: Bugün Anayasa siyasal gündemimizde üzerine en çok konuşulan diri meselelerimizimden biridir. Sizin bu konuya ilişkin düşünceniz ne?
Nawşirwan Mustafa: Kuşkusuz Anayasa tüm ülkelerde önemli bir şeydir ve yasaların anası diye adlandırılır. Tüm yasalar Anayasanın ışığı altında çıkarılır. Kürdistan Bölgesinde Anayasanın yazım talebi Raperin sonrasına kadar uzanıyor. Kürdistan Parlamentosu seçimleri yapıldığı zaman bu meselede diğer meselerin yanında gündeme geliyordu. Devrim dönemi boyunca Irak hükümeti ile yapılan görüşmelerde üzerine en çok yoğunlaşılan sorunlardan biriydi. Yani Kürdistan Hükümeti ile Bağdat Hükümeti arasındaki ilişkilerin tespit meselesiydi. O zaman Kürdistan Parlamentosu Federal yapıyı kabul ederek Kürdistan Hükümetiyle Irak Hükümeti arasında federal temelde ilişkilelerin yerleştirilmesini öngördü. Bu temel bazında Kürdistan için federal bir Anayasa'nın yazılması gerekiyordu. O dönem bir kaç hukukçu, Anayasa uzmanı ve politikacı bir Anayasa taslağını yazdılar. Hatırladığım kadarıyla eğer aranırsa Kürdistan Parlamentosunun arşivindedir. En azından bugüne kadar 3 ayrı grup tarafından 3 Anayasa taslağı hazırlanmış.... O dönemler Anayasa'yı reddediyorlardı ve yazılmasını da istemiyorlardı. Bahane olarakta Kerkük ve diğer tartışmalı bölgelerin sorunu getiriyor ve o bölgelerin Kürdistan dahil olmadığı, temsilcileri Kürdistan parlamentosunda yok ve referanduma katılarak „evet“ yada „hayır“ deme imkanları yok deniliyordu.
Bu bahaneler o döneme ait bahanelerdi.
Kuşkusuz arka planda siyasi bahaneler vardı. Fakat bu açık bahane olarak ileri sürüyorlardı. Şimdi de eğer o zamanın mantığı ile yaklaşılırsa, Anayasa'nın geçmemesi için aynı bahane mevcuttur. Çünkü hâlâ Kürdistan topraklarının en azından dörte biri Kürdistan Bölgesinin sınırlarının dışındadır. O bölgelerin halkı bu Anayasa'ya oy veremezler ve sürece katılamazlar. Onların Kürdistan Parlamentosunda temsilcileride yok. Ayrıca sayıları yüzbinlere varan Avrupa'ya, Amerika'ya, Avusturalya’ya ve Ortadoğu'ya yayılan Kürd diyasporasının bu Anayasa'ya oy verme imkanı yok.
Biz Anayasa'yi 3 açıdan değerleniriyoruz:
İçerik açıdan; bana göre bu Anayasa'nın içeriği çok gericidir. Anayasa'nın bu içeriği Kürdistanı geriye götürüyor. Biz demokratik bir ülke inşa etmek istiyoruz. Üzerine çalışılan bu Anayasa Kürdistan Parlamentosunu ve Eyalet Meclislerini iki kartoni ve iktidarsız kurum haline getiriyor. Buna karşılık Kürdistan Başkanı'nın yetkilerini daha çok artırıyor. Bu mantık Ortadoğudaki gelişmelerin tersidir. Ayrıca Anayasa'nın içeriği meselesinin dışında, Anayasa'yi halka sunmuyorlar. İddia ediyorlarki, iki yıl önce Anayasa'nın taslağını kamuoyuna sunmuşlar. Ben iddia ediyorum ki Parlamento üyelerinin çoğu Anayasa'nın içeriğini okumamışlar. Anayasa'yi televizyon, radio ve diğer basın ve yayın kuruluşlarında ciddi tartışmalara sunmadılar. Ayrıca Parlamento içinde Anayasa taslağını tartışmadılar.
Ayrıca atanan Anayasa Komisyonu siyasal partilerin liderliğine körükörüne bağlı..
Bazı ülkelerde yazılı Anayasa yok. Örneğin dünyanın en eski demokratik ülkelerden biri olan Britanya'nın yazılı bir Anayasası yok. Parlamento yasaları çıkarıyor ve günlük ihtiyaçlara göre değiştiriyor. Bizimkiler bir Anayasa yazdılar. Bu Anayasa'nın giriş bölümü 6 yada 7 sayfa tutuyor. Amerika dünyanın en büyük ülkelerinden biri olmasına rağmen, Anayasa'sının giriş bölümü 2 cümledir. „Biz Amerika halkı olarak karar verdik.....“ diye başlayan 1.2.3........madde olarak sürüyor. Bizimkiler hikayeyi Adem ile Hava'dan başlıyarak günümüze kadar getirmişler.
Yeniden Anayasa'nın içeriğine dönmek istiyorum. Halkımız bu Anayasa'nın içeriğini asla kabul etmemeli.. Diğer yandan bu Parlamentonun yasal süreci bitmiştir. Gerçeği söylemek gerekirse bu Parlamento bize hile yapıyor. O dönemler ben YNK Listelerinin bir bölümünün başındaydım ve YNK'nin Yüksek Seçim Kurulundaki temsilcisiydim.
KNK: Afedersiniz!! „Bize hile yapıyorlar“ demenizin amacı ne?
Nawşirwan Mustafa: O zaman bir Kürdistan Parlamentosunu Irak Parlamentosu ile birlikte bir yıllığına seçtik. Onlar bir yılı dört yıl yaptılar. Şimdi ise yasal süreci bitmiştir.
Hiç bir doğal afet olmadı, hiç bir iç savaş yaşanmadı, Kürdistan Bölgesi dış saldırılara da uğramadı.... Kürdistan Parlamentosu Anayasayı 2 yıl önce gündemine alıp tartışabilirdi. Kürdistan Parlamentosu seçim yasasını 2 yıl gündemine alıp çözebilirdi. Çünkü seçimlerin ne zaman olacağını biliyordu. Fakat onlar bilinçli olarak her şeyi yasal süreçlerinin bitiği döneme erteliyerek, zaman azlığı ve baskısı altında karar vermek için...
Bundan dolayı milletimiz bu Anayasa'yi reddetmelidir.
KNN: Eğer Anayasa'nın durumu buysa, eğer Parlamento'nun yasal meşruluğu yoksa niçin Anayasa'yi onaylamak istiyor?
Devam edecek
Çeviri: Aso Zagrosi
