1967-68 Hareketi ve Suleyman Muini ve arkadaşları (19)
Ünlü Kürd şairi Hejar Mukriyani'de anılarında Sadiqi Henciri Azer olayı üzerine duruyor ve şöyle yazıyor:
„Sabilaxlı(Mehabadlı-Rojgar) Sadiqi Henciri adlı bir Kürd belli bir dönemden beri Tahran'dan Derbend'e gelmişti. Okumuş ve bilgili birine benziyordu. Kendisine güvenen sakin ve sabırlı bir insandı. O sıralar Ahmed Türkiye sınırına doğru uzaklaştırılmıştı. Biz de lêwej'de kalıyorduk. Bir Said adlı biriyle(tek gözlüydü) bizim üssümüze misafir oldular. 15 gün bizde kaldılar. Gündüzleri Said ile birlikte köyün dışına çıkıyorlardı. Öğle yemeği ve akşamları geliyorlardı. Sadiq ile tam arkadaş olmuştuk. Bizede çok yakın bir yerde bulunan Politbüro'dan bir kaç defa bize haber gönderildi İranlılar onların isimlerini soruyor ve bu yakınlarda kalmasınlar deniliyordu. Ben ile Sami inkar ediyor ve cevap vermiyorduk. Bir gün 2 Alman gazeteci ve kameraman bizim yanımıza lêwej'e gelecekti. Kek Sami Sadiq'a dediki: ' bugün hergün gittiğiniz ve oturduğunuz ağaçlıklar içindeki kürsüye gitmeyiniz. Çünkü Alman gazetecileriyle birlikte kimlerin geleceğini bilmiyoruz. Olurda İran ajanları birlikte gelir.'
Sadiq Sami'nin bu söylediklerinden dolayı rahatsız oldu ve 'benim yolumu tutmayacaksın“ dedi. Bize veda etmeden Kör Said ile çekip gittiler. Radio'nun yerine Girdêm“e gittiler ve orada Xalid Ağa Hisami'ye misafir oluyorlar. Xalid Ağa Sadiq'a 'yumurta var nasıl yapalım?' diye soruyor. Sadiq'da: 'nehirin kenarına gidip yeşilikler getirip melemen yaparız'diyor. Sadiq bu gidişinden sonra bir daha geri dönmedi, ortadan kayıp oldu ve kimsenin kendisinden haberi yok“(Dr. Serdeşti, Ahmed Tevfik.......age, sayfa 151)
Sadiqi Henciri'nin babası Heme Resul oğlunun izini bulmak ve akibetini öğrenmek Xelat'a gelip Molla Mustafa Barzani ile görüşüyor. Bu görüşme esnasında Molla Mustafa Barzani İdris Barzani'ye bu meseleyi açığa çıkarması için talimat veriyor. Hatta daha öncede vurguladığım gibi Heme Resul'a umutlandırmak için „İnşallah oğlunu buluruz birlikte sevinirsiniz“ anlamında bir şeyler de söylüyor.
Bugüne kadar rahmetli İdris Barzani'nin Sadiqi Henciri olayına ilişkin yaptığı soruşturma ve Suleyman Muini'nin Molla Mustafa Barzani Karargahına teslim ettiği mektubun cevabına ilişkin hiç bir şey yok.
Zaten sonraki süreçta „ Dole Reqe“ toplantısına katılan KDPlilerin Suleyman Muini dahil esas kadroların ezici çoğunluğu derbeder oldu, saldırılara hedef oldular ve şehid düştüler..
Fakat, Sadiqi Henciri'nin öldürülmesi meselesinde Ahmed Tevfik'in rakipleri hep onu bu olaydan dolayı sorumlu tutular.
Dr. Serdeşti, o dönemi doğrudan yaşıyan ve o sürece ilişkin araştırma yapan bir dizi kaynağa dayanarak Sadiqi Henciri'nin ölümünden aylar önce Molla Mustafa Barzani'nin talimatıyla Ahmed Tevfik Berwari Bala'ya giderek Kani Masi köyüne yerleşiyor.
Mele Abdullah Hasanzade'nin anlatımına göre , Ahmed Tevfik Sadiqi Henciri'nin ölümünden bir kaç yıl sonra birlikte Bağdat'ta sığındığı Mele Said Reşid'e bu olaya ilişkin açılıyor ve „kendisinin izniyle yeğeni Seyid Heseni tarafından öldürülüyor“....(Abdullah Hasanzade, Niw Sede Tekoşan, sayfa 195)
Abdullah Hasanzade'nin bu iddiasına karşı o süreci yaşıyan ve doğrudan Ahmed Tevfik . ilişkileri olan Rauf Mele Hesen ve Heme Aziz Ahmed Tevfik'in bu olayla ilişkisi yok, diyorlar.(Geniş bilgi için Dr. Serdeşti, Ahmed Tevfik...... sayfa 150-155 bakınız)
Dr. Serdeşti bu meseleye ilişkin olarak Yusuf Rezwani'nin Ali Kerim'e gönderdiği mektubu dikkat çekici buluyor.
Rezwani mektubunda şöyle diyor: „Kek Sadiqi Henciri bir mazlum olarak doğdu ve bir mazlum olarak İran Şah'ının Emniyet Güçlerinin teşviki ile Irak KDP önder kadrolarından Zeki Kamil Akreyi tarafından............... şehid edildi“...(Dr. Serdeşti, age 152)
Aslında Zeki Akreyi ile Sadiqi Henciri arasında daha önce bazı olaylar yaşanmış.. Dr. Serdeşti'nin Mehemedi Xiziri'ye dayandırarak verdiği bilgilere göre ikisinin arasında tartışmaların yaşandığı, Zeki Akreyi Sadiqi Henciri'ye „hakkınız yok sokaklara çıkmaya“ gibi laflar ettiği ve ikisinin çekiştiğini yazıyor.
Dr. Serdeşti, Sadiqi Henciri olayına ilişkin olarak bir dizi belge ve bilgi aktardıktan sonra geçmişte kendisininde Ahmed Tevfik'i bu olaydan dolayı sorumlu tutuğundan yanlışlık yaptığını söylüyor. Zeki Akreyi üzerine yoğunlaşıyor.
Serdeşti'ye göre bu olayın iki kilit insanı konumunda olan Zeki Akreyi ve Xalid Hisami eğer hala yaşıyorlarsa bu olaya açıklık getirebilirler, diyor.
Sonuç olarak Kürd Ulusal Kurtuluş Hareketi kabiliyetli bir kadrosunu yitiriyor.
Burada Sadiqi Henciri Azer Olayına bir nokta koyarak esas konumuza geçelim.
Devam edecek
Rojgar Merdoxi
