Ana içeriğe atla

1967-68 Hareketi ve Suleyman Muini ve arkadaşları (15)


Yukarıda vurguladığım gibi Dr. Qasimlo sınır dışı edildi. Yaklaşık olarak 10 yada 12 yıl boyunca Qasimlo'nun KDP ile resmi bir ilişkisi kalmadı.
Ahmed Tevfik önderliğindeki KDP kadroları partinin yeniden örgütlenmesi ve canlandırması için harekete geçtiler.

Suleyman Muini bu süreçte KDP'nin Ahmed Tevfik'ten sonra „ikinci adamıdır“.

Molla Mustafa Barzani önderliğinde 11 Eylül 1961 Devrimi başladığı zaman Güney Kürdistan'da ve Irak'ta bulunan KDP(İran- hala partinin ismi İran KDP değil) kadroları büyük bir çoşkuyla kırsal alanlara çekiliyor ve silahlı mücadeleye katılıyorlar.
KDP kadro ve Peşmergeler bir yandan aktif bir şekilde Güney Kürdistan'daki silahlı mücadeleye katılırken, diğer yandan Doğu Kürdistan'daki parti örgütlenmelerini güçlendiriyor ve Doğu Kürdistan'dan itibaren Güney Kürdistan'a lojistik destek sağlıyorlardı. KDP kadroları Doğu Kürdistan'ın içlerine kadar giderek, para, elbise, askeri malzeme, yiyecek vs topluyor ve devrime ulaştırıyorlardı.
Ahmed Tevfik ve Suleyman Muini ekibi Güney Kürdistan'da baş gösteren Eylül devrimine Güney Kürdistanlı bir dizi önder kadrodan daha fazla hizmet ediyorlardı. Irak Kürdistan
Demokrat Partisi yönetiminde bir dizi kadro Abdulkerim Kasım yönetimine karşı nasıl bir tavır takınacakları sorununda akılları karışık olduğu bir dönemde KDP(İran) Molla Mustafa Barzani önderliğinde savaşa kilitlenmişti. Daha öncede sözünü ettiğim gibi Ahmed Tevfik gizli bir şekilde Güney Kürdistan'dan Lübnan'a giderek diplomatik ilişkiler sağlıyor(1962), Newyork Times'in gazetecisi Dana Adam Shmidt'i illegal yollarla Kürdistan'a getirerek yaşanan savaşı belgeliyor.(bölgeye giren ilk yabancı gazeteciydi.) Ahmed Tevfik İsmet Şerif Wanli'yi Lozan'dan Beyrut'ta çağırarak Eylül Devrimine ilişkin yurtdışında yapılması gereken hususlar üzerine tartışıyor. Gizli bir şekilde Bağdat'a giderek devrim için sağlık malzemelerini buluyor ve Kürdistan'a aktarıyor. Behdinan bölgesine sıkışan devrimi yaygınlaştırmak için Ahmed Tevfik ve Suleyman Muini ekibi, Suleymaniye, Ranya, Qeladiza vb bölgelerde Kürd ileri gelenleriyle görüşerek devrime katılmalarını sağlıyor.. Ahmed Tevfik aranmasına rağmen kaçak yollarla İsfahan'a giderek devrime yardım etmeleri için ABD Konsolosluğu ile görüşüyor, Tahran'a giderek Molla Mustafa'nın dünyanın belli başlı devletlerine gönderdiği mektupları ulaştırıyor. Bunlardan en önemlisi ise KDP kadrolarının Doğu Kürdistan'dan devrime ulaştırdıkları lojistik ve maddi yardımlardı.. Bazı eski Peşmergeler o dönemi değerlendirirken Doğu Kürdistan'dan getirilen „elbise ve yiyecekleri gördükleri zaman çocuklar gibi sevindikleri“ yönündeki belirlemeleri kayda değerdir.
Yine 1962 yılında Doğu Kürdleri „Disan Barzani“ adlı bir dergiyi çıkararak (9 sayı çıktı) halkın ulusal bilincini yükseltmek ve devrime katmak için büyük bir çaba içinde oldular. Bu dergiye en çok yazanlar Ahmed Tevfik ve Suleyman Muini'ydi.
Şunun altını çizmek gerekiyor. Irak KDP Politbürosu KDP(İran)nin Molla Mustafa Barzani'yi bu ölçüde desteklemesinden rahatsızdı. Irak KDP içinde ayrışma olduğu zaman, Ahmed Tevfik Politbüro ekibine karşı en sert tavır takınan tek tük insanlardan biriydi.

Suleyman Muini ciddi bir şekilde aranmasına rağmen Doğu Kürdistan'a sürekli ve sistemli girişler yapıyor, örgüt ilişkileri kuruyor ve yardım topluyordu.
Örneğin İran ve Kürdistan universitelerindeki Kürd öğrencileri kendi aralarında çeşitli örgütlenmelere gidiyorlar.
Bu arada Güney Kürdistan'da bulunan KDP önderliği ile ilişki kurmak istiyorlar..
Bu konuda o dönem öğrenci olan Saleh Muhtedi'ye sözü bırakalım:

„Yekitiya Xwendekarên Kurd İran Kürdistan Demokrat Partisi ile ilişki kurma kararı aldı. O dönem KDP'ye önderlik eden Ahmed Tevfik olarak bilinen Said Abdullah İshaqi IrakKürdistan'ında bulunuyordu. Suleyman Muini ise partinin ikinci adamıydı. Bu uzun bir hikayedir. Burası bunu anlatma yeri değildir. Bu ilişki için Kek Suleyman Muini ile bir kaç defa Kürdistan'da(Doğu Kürdistan) görüştük. Bu görüşmeler için ben öğrencilerin temsilcisiydim“ diyor.( Saleh Muhtedi, Dimane, Çawpeketin, sayfa, 5)

Saleh Muhtedi'nin söylediklerinden anlaşılıyor ki, Suleyman Muini KDP'nin „ikinci adamı“ ve düzenli olarak Doğu Kürdistan'daki parti örgütlenmesini oluşturmak ve sağlamlaştırmak için giriş yaptığı anlaşılıyor.
Daha sonra KDP'nin „birinci adamı“ yada „sekreteri“ olan Ahmed Tevfik gizli bir şekilde Tahran'a giderek geniş bir yelpazeye yayılan Yekitiya Xwendekarên Kurd'ı KDP'ye katıyor.. Daha sonra Saleh Muhtedi dahil olmak üzerine bir dizi öğrenci hareketinin liderleri Güney Kürdistan'a geçerek devrim hareketine katılıyorlar.

Molla Mustafa Barzani'nin maddi ve manevi desteğiyle KDP 1964 yılında ikinci kongresini topladı. Daha öncedede geniş bir şekilde üzerine durduğum İkinci Kongre'de Suleyman Muini merkez komitesine seçiliyor. Suleyman Muini Ahmed Tevfik'ten sonra partinin ikinci adamı konumundadır.

Bilindiği gibi Ahmed Tevfik'in önderliğindeki 2. Kongre daha önce partiden kopan „Komitey Saxkeri Hizbi Demokrati Kurdistan“ın yöneticilerini kongreye çağırmamıştı. Kongre sonrası KDP Merkez Komitesi daha açık bir şekilde ifade etmek gerekirse Suleyman Muini ve Sadiqi Henciri, Ahmed Tevfik'e rağmen „Komitey Saxkeri“ in yöneticilerini KDP Merkez Komitesine muşavir olarak alıyorlar.
Bu durum KDP Merkezi ile Ahmed Tevfik'in ilişkilerini de bozuyor.
Her „Liq“ın başına bir merkez Komite üyesini atamıştı.

KDP Doğu Kürdistan'ı dört ayrı bölgeye ayırmış ve her bölgeye „Liq“ diye bir örgütlenme birimini oluşturmuştu.
Suleyman Muini „3.Liq“ın sorumlusuydu. Suleyman Muini başında bulunduğu „3.Liq“ Mehabad, Serdeşt ve Bokan bölgelerinde sorumluydu.. Suleyman Muini 1965 yazında Doğu Kürdistan'a „3.liq“ sorumlusu olarak giriş yaptı ve yaklaşık olarak 6 yada 7 ay bölgede kaldı. Suleyman Muini Güney Kürdistan'a geri döndükten sonra KDP(İran) kendisine merkezi üs olarak seçtiği Soni köyüne geldi. Fakat, o dönemler İran'ın Eylül Devrimi yönetimi üzerine baskılarıda yoğunlaşmıştı. Devrim önderliği KDP'lileri sınır boylarından uzaklaştırarak „Dolereqe“ye gönderiyor.

Devam edecek

[email protected]

Rojgar Merdoxi

Yeni Yorum yaz

Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.

Düz metin

CAPTCHA This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.