Telegraph gazetesi, Kürdistan’dan Türkiye’ye petrol ihracatının başladığını, ilk transferin perşembe günü yapıldığını yazdı. Gazetenin iddiasını Enerji Bakanlığı yetkilileri doğruladı. Irak merkezi hükümetin karşı çıkmasına rağmen, Kürdistan’dan Türkiye’ye petrol ihraç etmeye başladığı belirtiliyor. İngiliz Telegraph gazetesi, iki kaynağa dayanarak verdiği haberinde, tanklerle petrol taşıma işleminin perşembe günü başladığını belirtti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilileri, Taraf’a yaptığı açıklamada, gazetenin haberini doğruladı. Enerji Bakanı Taner Yıldız, geçen aylarda Erbil ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, Irak’tan ham petrol alıp, karşılığında petrol ürünleri verileceğini söylemişti. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ise, Taraf’a yaptığı açıklamada, Telegraph gazetesinin bu yöndeki haberi ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın haziran ayının üçüncü haftasında yaptığı Brezilya gezisinde gazetecilere söylediklerinin örtüştüğünü söylüyor. Zira Erdoğan, Kürdistan Başbakanı Neçirvan Barzani’den yana tavır alarak petrol ticareti için, “Merkezi yönetim kuzeye petrol ürünü vermiyor. Gelip bizden istediler, benzin, mazot, jet yakıtı... Biz de ‘hay hay’ dedik, petrol verecekler, petrol ürünü alacaklar” ifadesini kullanmıştı. İki yönetim arasında kriz nedeni Küresel piyasalarda geleceğini petrolde arayan Kürdistan yönetimi ile Bağdat Hükümeti arasında patlak veren krizin asıl sebebi petrolün pazarlanmasıyla ilgili. Bağdat Hükümeti, Kürdistan yönetiminin kendisinden habersiz petrol satışı yaptığını iddia ediyor. Hatta geçen hafta Irak Başbakanı Nuri el Maliki, Exxon Mobil ile Kürtler arasındaki petrol anlaşmasının Irak’ın dağılmasına ve savaşlara neden olabileceği uyarısında bulunmuştu. Telegraph’ın iddiası, Bağdat ile Kürdistan yönetimleri arasındaki petrol gerilimini tırmandıracak gibi. Türkiye ise Bağdat’ın tepkisine rağmen Kürdistan’dan doğrudan ham petrol ithalatına hazırlanıyordu. Dışişleri Bakanlığı Enerjiden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Berris Ekinci, “Türkiye Irak’ın ve özellikle Kuzey Irak Bölgesel yönetiminin enerji sektöründe meydana gelen gelişmelere kayıtsız kalamaz” demiş ve gelecek haftalarda Kürdistan’dan küçük çaplı ham petrol sevkiyatının başlayacağını ve bunun ham petrole karşılık işlenmiş petrol ürünleri biçiminde sürdürüleceğini söylemişti. Gücüne güç katacak “Kürdistan’ın, Irak’ın yarı özerk bölgedeki petrol şirketlerinee güç katacak, siyaseten tartışmalı bir adım ile kamyonlarla sınırın öte tarafındaki Türkiye’ye ham petrol taşımaya başladığı anlaşılıyor” diye yazan gazete, Kürdistan yönetiminin bölgedeki büyük petrol rezervlerinin kimin tarafından kontrol edilmesi gerektiğine ilişkin uzun bir süreden bu yana Bağdat ile ihtilaf içinde olduğunu ifade etti. Telegraph, geçen nisan ayında Kürt Yönetimi’nin, Irak merkezi hükümetinin bölgede faaliyet gösteren yabancı şirketlere ödeme yapmadığı gerekçesiyle Bağdat tarafından kontrol edilen altyapıdan petrol ihracatını durdurduğuna dikkat çekti. İngiliz gazetesi, mayıs ayıda Kürt Yönetimi ile Türkiye arasında Bağdat’ın kontrolünü bypas ederek ihracata yönelik bir boru hattı projesini gerçekleştirmede mutabık kaldıklarını belirttikten sonra “İki kaynak, Telegraph‘a kamyonların perşembe günü Kürdistan’tan sınırın diğer tarafındaki Türkiye’ye ham petrol taşımaya başladığını söylediler” dedi. Gazete, bu bağlamda VSA Capital’dan petrol analisti Malcolm Graham-Wood’un değerlendirmesine de yer verdi. Graham-Wood, atılan adımın Kürt Bölgesi ile Türkiye arasındaki “ciddi taahhüdünü göstereceği için önemli” olduğunu belirtirken “O kadar erken beklemiyorduk. Sınırın açılmasının, Kürdistan’ın petrol satma olanağını muazzam biçimde artırıyor” dedi. Petrol anlaşması savaş çıkarır Kürdistan yönetimi, Exxon Mobil’in geçen yıl altı bölgede petrol aranmasını öngören bir anlaşma imzalamıştı. Bağdat Hükümeti, Amerikan petrol devi Exxon Mobil arasındaki anlaşmadan rahatsız olduğunu açıklamış ve Irak Başbakanı Nuri el Maliki anlaşmanın Irak’ın dağılmasına ve savaşlara neden olabileceği uyarısında bulunmuştu. Maliki, ABD Başkan Barack Obama’ya mektup yazarak, duruma müdahale etmesini istemişti. Exxon Mobil’in Kuzey Irak’ta petrol aramasının engellenmesini talep eden Maliki mektubuna, “Amerikan yönetimi müdahale etmeli” yazmıştı. Bağdat’ın tepkisine rağmen Kürdistan Petrol Bakanı Aşit Havrami de, petrol üretimlerini beş katına çıkarmak için büyük petrol şirketleriyle yeni anlaşmalar imzalayacaklarını açıklamış ve amaçlarının 2019’de günlük 2 milyon varil petrol çıkarmak olduğunu söylemişti. Basra petrolü Türkiye’den satılacak Ankara ile Bağdat arasında gerilimi sona erdirecek bir projeye imza atıldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın Edirne’de katıldığı bir programda gazetecilere projenin detaylarını aktardı. Yıldız’ın verdiği bilgilere göre, Irak’ın Basra bölgesinden çıkarılacak petrol, bir boru hattıyla Türkiye’ye ulaştırılacak. Bu projeyle, Basra petrolünü dünyaya Türkiye pazarlayacak. Yıldız, Irak’ın petrol ürünlerinin ihtiyacının karşılanması amacıyla gerek Irak Merkezi hükümeti ile gerekse Kürdistan ile toplantılar yaptıklarını söyledi. Bu toplantılarda, Irak Merkezi Hükümet ile Bölgesel yönetiminin, Irak’ın petrol ürünleri ile ilgili ihtiyaçlarını zamanında karşılayamadıklarını Türkiye’ye ilettiklerini aktaran Yıldız, “Gerekli yazışmaları yaptıktan sonra biz de onun önünü özel sektör marifeti ile açıyoruz’ dedi. Bunu, her zaman olduğu gibi Merkezi Irak Hükümeti’nin hassasiyetlerini de dikkate alarak yaptıkları bir işlem olduğun anlatan Yıldız, anlaşmanın detaylarına ilişkin şunları söyledi: “Aynı zamanda yalnızca kuzeydeki bölgesel yönetim ile değil, aynı zamanda Basra ile Güneyi ile de yürüttüğümüz çalışmalar vardır. Bu çalışmalarda en son Saint Petersburng’ta, önceki hafta Rusya’da, Irak Petrol Bakanı ile birlikte yaptığımız toplantıda, Basra’dan gelecek olan ham petrolün sadece Hürmüz Boğazı ve denize açık bir bölge tarafından dünyaya sunulmasının yanında, aynı zamanda Ceyhan üzerinden de kapasitelerinin artırılmasına dönük bir çalışmalarından bahsettiler. Biz bu çalışmalarına olumlu katkı sağlayabileceğimizi söyledik. Kerkük- Yumurtalık ham petrol hattının kapasitesinin artırılmasına dönük ön çalışmasını yaptık. İnşallah heyetlerimiz karşılıklı görüşecekler. Bağdat’ta ve Türkiye’de toplantılar yapılacak. Öncelikle hedefimiz 15 yıllığına anlaşmasını uzattığımız Kerkük-Yumurtalık ham petrol boru hattının, kapasitesinin artırılmasına dönük olacaktır. Ve bu kapasite tam olarak kullanıldıktan sonra eğer varsa talep, bunu artırmak yönünde olacaktır. Diğer taraftan yaklaşık 1200 kilometrelik Irak içindeki boru hattının geliştirilmesine, kapasitesinin artırılmasına dönük bir çalışmaya da Türkiye sıcak bakmaktadır. Türkiye, böyle bir çalışmanın içinde bulunabileceğini böyle bir iradeyi belirtmiştir. Bu çalışma, Türkiye’nin stratejik boru hatlarıyla alakalı önemini güçlendirmektedir. Dost ve kardeş ülkemiz Irak ile yapacağımız projelerin geliştirilecek olması bizim için de fayda vericidir. Irak’ın normalleşmesine konulacak katkıyı daha da artıracaktır. Heyetlerimiz bu teknik çalışmaları tamamladıktan sonra kamuoyu ile paylaşacağız.” Yıldız’ın verdiği bilgilere göre, Kürt petrolünden sonra, Şii petrolü de Türkiye’ye akacak. Basra, Irak’ta Şii nüfusun çoğunlukla yaşadığı bir bölge. Şii Başbakan Maliki ile sorun yaşayan Türkiye, Basra petrolünün Şii İran yerine, Türkiye üzerinden pazarlayacak. Basra-Kerkük boru hattının onarılıp, Yumurtalık hattına bağlanacak. Bu projeyle de, Türkiye’nin Irak’taki Kerkük politikasını da çok güçlendirecek nitelikte. (Taraf)