sadece kadin estetigi degil
erkek estetigine de girelim
(tango bitti, giysiyle zinir siteminizi test ediyoruz simdi)

efendim
vaktiyle dokuma sanati firat ile baslayip
hindu cine kadar uzanan cografyada bir hayli geliskin idi.
dunuanin en ince zevkli kumaslari
en dokulen giysiler
en sanatkarene isler bu cografyada
el tezgahlarinda
her bolgenin kendi renk secimi
kendi abstrakt dizaynlari
kendi tarazl hatta irili ufakli farkli teknikleri ile dokunur
kervanlarla saga sola dagilirdi.
gel zaman git zaman
anglo saksonlar
dogudaki zihinsel duraganliga kiyasla
zihinlerini daha hizli isletip
var olanla yetinme (buna sukur etme felsesefi de diyebiliriz) duvarini kirip
bunun yanina
dunyanin risklerine atilacak DASAKLIGI da gosteren
(somurgecilgin bu yonune de sapka cikartmak durumundayiz
sen evinde otur
uc km oteden ileriye ufkun olmasin
kendinle bu kadar mesgul ol
ee elin oglu denizlerin otesindeki hayali ulkelere hayatini riske ederek
gitsin, sonrada ben niye beyle geride kaldim derken
kendini degil sagini solunu sucla,
kim demis ilk olarak bilmem ama once soz vardi filan gibi tumturakli bir lafi
biraz duzeltmek lazim
bence once zihne dusen dusunce olmali
orda duraganlik
kendi halinden marazi bir memnuniyet baslar ise
saga sola bakmak
anlayarak bakkmak
ogrenecek yeni seyler aramak istegi duruverir
o durursa ardindan her sey durur.
biraz indirgemeci oldu farkindayim ama
fazla satafatli cumleler
mesleki jargonla yazip burdaki okuyucu kitlesinin daha fazla kacirmamak da lazim.
nerede kalmistik?
haa angøo saksonlar
hatta onlardan once
latinolar
hayatlarini risklere atip
baska dunyalara yelken acinca
bunun faydalari da on kusak ardindan gelmeye devam etti haliyle
arada kanlar akti zalimlikler oldu ama
bence insanin tabiatinda bulunan seylerden oturu bu zalimlikler zaten olacakti
inka ve aztek
ispanyollar gelmeden once
yakaladigi gariban cocuk cocugu
tanrilarina canli canli kurbanlar edecek
hatta bu kurban isini
essegin gotune su kaciracak duzeylere
toplu kurban seremonilerine donusturecek seyler de yapti
vahsetin iki turune de karsi cikmadan vahsete karsi cikilmis olmuyor.
eveet
gene dagittik
ha latinolari deniz asiri maceralarini
fazla askeri zapt u rapta kafa takarak yapmalari
onlara dusmanlik olarak dondu
bu sebeple gittikleri yerden talan yaparken effektif olamadilar
oranin yerileri ile hirlasma olustu
bu deniz asiri maceralari sonucu
geride dillerini birakarak (buda az sey degil nihayetin de ama
sade dille paca olmuyor, bugun butun latin amarika bagimsizlik savaslari
ayni dili konustuklari ispanyollara karsi yapilmis seylerdir ve bugun ayni dili konusyor olsalar bile bu guney amerikali ulekler arasinda halen tam bir harmoni olusmus sayilmaz- vs vs neyse portekiz ve ispanya bu maceradan kabuguna cekilip
orta karar geri duzen avrupa ulkesi olmaktan kurtulamadi. zihinlerindeki askeri melanet, kulturlerine ordan da siyasi hayatlarina bulastigi icin, her iki ulkenin oranlari degisik de olsa fasist rejimleri bir hayli uzun oldu. bunu oteki avrupanin da baskisi ile yikip duze cikana kadar epey debelendiler. gerci halen de debelenmedikleri soylenemez. greek krizinin benzeri portekiz ve ispanyanin kapisinda vs vs.
oysa anglo sakson gelenegi-buna hollanda ve belcika yi da eklemek gerek. nihayetinde bunlar da skason artiklari.
somurgelerine ticari durtuleri ile gittiler
askerleri toplari kiliclari tufengleri de vardi ama
once zihinlerinde ticaret vardi
haliyle
yerli haliler icinde kendi tiyniyetlerine benzer bir gurup-grupcuk yaratmaya ozen gosterdiler.
butun ahaliyi korku teror ve askeri zpt u rap ile dil ogrenmesi yerine.
taseronlarinin insanfina biraktilar-kabaca bu boyleydi
ve isler zivanadan cikmadigi surece de askere topa tufege el atmadilar vs vs.
bu onlara gittikleri ulkelerden azami zenginlik de akmasini sagladi.
bu arada ogrenmeyi de elden birakmadilar.
bir kere elinizde sadece tufeng kilic top barutla bu ulekeler bakmak ayri
yahu bunlar bu tapinagi nasil dikmisler
bu isi bizden farkli nasil becermisler
dokuma tezgahlari nasil isler
nasil etsek de daha iyi uretleselr gibi
sorularla
cok sey ogrendiler ve
cok seyi ogrendikleri duzeyin cok otesine tasidilar
nihayet sel u sepike baglanti kuracak noktaya geldik
dokuma tezgahlari deyip gecmeyin
bugun internetete taka taka klavyeye vurdugunuz seyin altinda yatan basic mekanizim atalarinizin dedelerinizin
bugun bile baktiginizda gayet karmasik ama ayni zamanda dahice basitlikteki zihinsel urunlerindeki ana mekanzima yatar
dokuma tezagi bir bilgisayarin on alt yapisi gibidir
belkide bu yuzden hemsehrimiz Al Ciziri otomotik makinalari bu kadar rahat rahat dizayn etti
kim bilir anasinin dokuma tezgahindan mi teyzesiznin dsene olusturmasindan mi etkilendi (demek ki her basarili erkegin ardinda bir kadin filan lafi vardir o kadar da bosh bir laf degil).

neyse
anglo saksonlar
basit dokuma tezgahini
mekaanik yapmayi
mekanigi otomatik yapmayi bir kac yil icinde becerdiler
binlerce yillik teknolji buyuk bir ziplama yapinca
eski dokuma alanlari da bu ziplamada
kendin gibi kal modunda oldugu icin
aninden pazara buyuk bir hizla giren
makina dokumalari karisinda affallayip sasirdiler
derken hizla pazar ellerinden cikti
zenginlikler ucup gitti
geldik bu gune

simdi sal u sepik in bu isle alakasi nedir yahu
diyenler hakli
alaka var ama halen kel alaka duzeyinde
alaka soyle
sal u sepik tarihcisi uzmani degilim
yazacaklarim had safhada tahmini seyler
cok daha iyisi dogrusu elbette yazilacak
belkide coktan yazildi

vaktiyle zengin bir kurd beyinin
armaniden giyinmesi soz konusu olmadigindan
en kalite kumasi en yetenekli terzide bicimleyiå uzerine oturtugu dusunulebilir
bu surec
bize asagida erkek kostumlerinde gordugumuz
acaip sasali giysileri cikartmis olmali.
bu surec taa 18 yy a kadar uzanmis bir surectir
mesela isabella bird in journeys in persia and kurdistan adli kitabinda
bir kurd soylularinin satafatli giysilerinden hayranlikla bahsedildigine tanik oluyoruz,
satafatli giysinin erkeklerdeki nedenin sonucunun analizini Harpagos a birakiyorum. artik bedenlerini esir alan nedir ne degildir o yazssin.
benim anlamaya cabaldigim yer daha kabukta daha basit daha kanitlanabilir seyler.
simdi
o gununun estetigini ve fonksiyonelligini de gunun yasam kosullarina
gore degerlendirmek gerektigini hep hatirda tutmak lazim.
bugun icinde aynisi gecerli tabii.
bugun artmis fakru zaruret ile
artik ne aramani ne de eski pahali estetik secenekler mumkun oldugundan
burda da sumerbank secimi ile
gene bati avrupadan gelmis ve kemalizmle hizla koylere girmis
allahtan son on yildda cikmis koylu kaskati
altina bir sumerbank gomlek-dikimi berbat hazir ceket(simdi ustunde cola dan UCLA ya kadar kurd adet ve ananenerine uzak yakin alakali olmayan renkli yazilar bulunan renkli montlar da yayginlasti tabii.
altta da gene orta karar salkim sacak bir pantolon ile bati tarzi giysinin bulunabilecek en ekomik olani yayagin bicimde kurd erkek giysisidir.
ancak cok degol 15-20 yil once hakkari nin carsisinda erkellerde yayagin giyecek bati urunu bu salas esteteik yoktu
ne vardi
otekinden cok daha ilginc duran sal u sepik
cok daha ilginc duran dedim
tam da estetik demedim
nicin
gene bu yaziyi astiktan sonra bulursam
nicin esetetik demedigim bu giysiye kendi cektigim resimle bir ornek sunacagim
ama fotoyu bulursam-
sel u sepik in dizayninin yapip
adeta ilahi bir kararla
-buna en ufak bir ilerleme yapilmayacak yasak
denilmis bu dizaynin
ust boolumu gayet esteteik ve fonksiyonel iken
(cepleri var.dugmeli- vucudun hareketini engellemeyeck kadar dar
ve vucuda estetik bir dirilik verecek duzeyde tertipli vs vs)
alt tarafi
yorgun bir terzinin elinden cikmis gibi ustunkoru gorunmekte.

terzilik sanatindan anlamayan birine
bacaklari ve pppoyu koruyacak
hareketi de engellemeyecek bir don cizin ve dikin dense
yapacagimiz isin aynisini yapmis gibiler

bacaklar ve popu bolumunun ustunkoru bicimde cizip kumasi bu sekilde kesip
bunun arkasina denk dusecek yeri de ayni kalipla kesip
yanlara dikis atmaktan ibaret bir is.
onunde kucuk apteslik yer var mi yok mu ondan da emin degilim.
colemergde bir kez giydim bir daha asla diyerekk cikartigim icin hatirlamiyorum
(bu giysi ile de cekilmis resmim de comelmis vaziyetteyim.bu da vucudumun gayri ihtiyari galiba-sadece ust kismi gorunuyor, comelmis vaziyette oldugumdan alt kisim gorunmuyor, turban ise elbette guzelce gorunyor, severim turbani (asil turbani -simdi artik kadin esarbina yanlis bicimde turban denmeye baslandigi icin bu ayrima dikkat-erkek turbani sozunu ettigim. tek sikayetime tatvan da ve dogu kurdistanin yaslilarinda hala gordugum muhtemelen ipekli karsimi sallardan yapili siyah ve koyu gri renkli turbanin yerini arap urunu oldugu kuvetle muhtemel siyah beyazli (veya barzan mintikasinin alameti farikasi olan kirmizi beyazli kumas almis ki, kuzeyli kurdler bunu pek sevdi pmuzlarina da tip, bin yillik kurd giyissi gibi kullaniylrar (kullansinlar bir sey dedigim yok, ben de genc ve solcu iken yapmadgim sey degil-herkesi ayni (veya farkli) yollardan gecme hurriyeti var).
cok parantez attik
makasat kirathane de sohbet havasinda olsun tabii.
sosyal interaksiyon ihtyaci ile buradayiz nihayetinde.
haa simdi¨HeK kurd milli giysisinin alt kisimini (sal oluyor galiba)
hakir goruyor diyenler olacaktir haliyle
(alistik bu durzuye diyenler de artmis olmali)
evet
hakir goruyorum (rahatladilar ve kanitlandi mevzu)
ne o oyle sakil torba torba bogum bogum

ben ustu ile yetineyim (u sepik -daha uzun oldu yazmasi).
isteyen istedigini giysin tabii.
sakillikte hurriyettir nihayetinde.
yanliz
bir babayigid (anayigid de olabilir-dizaynin cinsiyeti olmaz)
yeni bir sal dizayni yapsa da -soyle bugune de uygun
ustu bugune uygun bu giysinin
altini da uydurduk mu
dagcilik ve trekin pazarinda nesru neam bulunur
ustune ustluk ala kurda diye marka da olunur nihayetinde
yok mu yerli ispriasyonla yenilik yapacak deli-kanli akdin veya erkekler?
mutlaka cikacaktir
burda onun zihinsel tohumlasmasinin ucunu insa etmeyle ugrasiyoruz.

bu uzun yazinin ana fikri nedir?
malum cografyamiz mesopotamya iran anadolu vs
bu cografyada dunyanin bugun halen kullanmakta devam ettigi
nece bilgi gorgu sanat intizam zihinsel doku catildi
bu cografya dune bakip bburlenmek icin
bize zilyon kadar imkan susnuyor
yanliz antikaci dukkanina girip boburlenmek
tembel ve bugununu yarinini curutenler icindir
bize YENI seyler URETEN insanlar lazim@
yeni seyler icin insprasyon kaynagi da
hem etrafimizda
hem uzak yakin tarhimiz cografyamiz quzul kurtumuzda
hem de vazgecilmez bicimde uzaklarda baska insanllarin
yeterince kullanmadigi guzeliklerde filan yatiyor.
insanin gozu zihni ruhu biraz gelecege donuk olmali
mesaji da verdik
ben bir iki hafta yokolayim da
platform soyle bir rahatlasin
kafa dinlesin
usta getir soyle soguk pastoral ayran misafirlerie
MP ye berwarto ya Hemdem e ve otekilere
kuro bide dewi cemi mivane me MP berwarto hemdeme
(benden bu kadar kurmanci-kusura bakmayin!)
duzeltene pesinen tesekurler
hurmetler
neseli ve saglikli gunler
1 mayisi kutlayan emekci dostlarima da
yek gulan piroz be
HeK