UZUN süren anlaşmazlıkların geride bırakılıp bırakılmadığı henüz tam olarak belli değil.
Ama bunların ABD ve İran'ın baskısıyla şimdilik rafa kaldırıldığı kesin. Öyle olmasaydı Irak Parlamentosu, uzun tartışmalar sonunda bu seçim yasasını kabul edemezdi.
Irak, 2010 Ocak ayında seçimlere gidiyor.
Kararın çıkması için Amerika'nın son günlerde uyguladığı baskının arttığına örnek olarak Bağdat'taki meslektaşlarımız çarpıcı hikayeler dinledim. Bunlardan bir tanesi de Amerikalı üst düzey bir diplomatın, Meclis kulislerinde oturan parlamenterleri, “çabuk oylamaya girin“ diye yüksek sesle uyarışıyla ilgiliydi.
275 üyeli Irak Parlamentosu'nda tartışmalı seçim yasası 141 parlamenterin oyu ile kabul edildi. 134 milletvekili ise ya çekimser ya da ret oyu kullandı. Türkmen ve Arap milletvekillerinin büyük çoğunluğu bu grupta.
Kabul oyları ise Kürt partileri ile Şii İslami Yüksek Konseyi ve Sünni Irak İslam Partisi üyelerinden geldi.
Irak'taki bazı gözlemciler ABD'nin yanı sıra İran'ın da sonuçta etkili olduğu iddiasını ortaya atarken İran Meclis Başkanı Laricani'nin oylama günü Bağdat'a yaptığı ziyareti kanıt olarak gösterdiler.
İran ve ABD'nin, yıllardan beri süren ve Türkiye'nin de zaman zaman müdahale ettiği seçim sürecinde nihai nokta konurken oynadıkları rolün sonuçları tartışmaya değer.
KERKÜK REFERANDUMU BİR YIL ÖTELENDİ
IRAK savaşında Kürtlerin ABD'ye verdikleri desteğin en önemli sebeplerinden biri Kerkük'ün Kürdistan coğrafyasına dahil edilmesiydi. Kürdistan bölgesel yönetimi, Kerkük konusunda geri adım atılamayacağını her zaman dile getirdi.
Türkmen ve Araplar da Kerkük'ün hiçbir zaman Kürt olmadığını ve olamayacağını tekrarladılar.
Seçim yasasıyla ilgili sorunlu noktalardan biri de Kerkük'tü. Kürtler, bölgede seçim listelerinin 2009 yılında yapılan sayım sonuçları dikkate alınarak düzenlenmesini isterken, Türkmen ve Araplar buna karşı çıktılar.
Yeni seçim yasasında zar zor da olsa uzlaşma sağlandı. Yasa, listelerin 2009 sayım sonuçlarına göre düzenlenmesini öngörüyor. Ama bunları “şüpheli“ ilan etti.
Kurulacak olan inceleme konseyi bir yıl boyunca listeleri araştıracak. Sorunlu durumlarda sonuç iptal edilecek.
Bu bir yıl, Kerkük'ün Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne bağlanıp bağlanmayacağını belirleyecek olan referandumun erteleneceği anlamına geliyor.
Referandum eğer Meclis'ten onay çıkarsa en erken 2011'de yapılacak.
Kerkük, dün olduğu gibi yarın da patlamaya hazır bir çatışma noktası olmaya deva edecek. Seçim yasası şimdilik bu sorunu öteledi.
TÜRKİYE'NİN ROLÜ
OBAMA Yönetimi açısından Irak seçimleri hayati önem taşıyor. Afganistan'daki askerlerin sayısını artırması, Irak'tan önümüzdeki sonbahara kadar 70 bin asker çekmesine bağlı. Tabii ki bu, ABD'nin Irak'ı terk ettiği anlamına gelmeyecek, ama yükünü hafifletecek, bunun için de Irak'ta başarı imajını vermesi gerekiyor.
Türkiye'nin desteği şart. Şimdilik bu destek veriliyor. Kerkük meselesi eskisi gibi öne çıkmıyor artık Türkiye'nin dış politika haritasında. Ankara, seçim yasası nedeniyle Irak'ı ilk tebrik eden başkentler arasındaydı.
Bu kötü mü? Hayır değil. Kürt meselesi, Irak Kürdistan Yönetimi ile iyi ilişkileri konuşmak bütün bunlar olumlu gelişmeler. Ama olayları sadece dış dinamiklerin zorlama ve yönlendirmesine bırakmamak, kendi yol haritamızı iyi çizmek koşuluyla.
